Wat is clickbait?

Clickbait is het gebruik van een sensationele, misleidende titel bij een artikel of video op het internet. Het doel van clickbait is de lezer op je content te laten klikken en zo meer ad-revenue (inkomsten uit advertenties) te genereren. Clickbait wordt veel ingezet op websites zoals YouTube en TikTok, op sociale media zoals Facebook en Twitter en op nieuwswebsites. Een veelgebruikt voorbeeld van clickbait is ragebait, met als doel de lezer (of kijker) op voorhand boos te maken over een onderwerp.

Hoe herken je clickbait?

Clickbait volgt over het algemeen een aantal vaste formules:

  • De titel benoemt een beroemd persoon:
    - 20 films die je volgens Will Smith moet kijken;
    - Enzoknol raadt deze superfoods aan;
  • De titel spreekt een doelgroep aan:
    - Twintig boeken die je moet lezen als je twintig bent;
  • De titel beschrijft je reactie of de reactie van anderen:
    - Je zal nooit geloven hoe deze kindster er nu uitziet;
    - De vrouw van Frans Bauer geloofde haar ogen niet;
  • De titel is vaag (dit werkt het best in combinatie met een afbeelding):
    - Je gelooft nooit wat zij ontdekte!
    - Dit online-fenomeen is voor je kinderen niet veilig;
  • De titel speelt in op negatieve emoties:
    - Drie instagram posts die we niet kunnen uitstaan;
  • De titel overdrijft:
    - Zo viel ik in een week vijf kilo af!
    - Ik kocht een jetpack (REAL);
    - Waarom Mark Zuckerberg een PSYCHOPAAT is;
  • De titel is ragebait:
    - Waarom ik een geen-nieuwe-blanke-vrienden-regel heb;
    - Elon Musk verandert Twitter-regels: naaktfoto’s toegestaan.

Je gelooft NIET hoe clickbait is ontstaan

In 1833 bevatte kranten voornamelijk praktische content. Benjamin Day besloot echter zijn krant - the New York Sun - voor een lagere prijs te verkopen, zodat hij meer klanten kon trekken. Hoe maakte hij het verschil in omzet goed? Met advertenties!

Maar om zijn krant te blijven verkopen, moest hij wel iets speciaals aanbieden. Lezers hadden natuurlijk geen interesse in alleen maar advertenties. Daarom besloot Day zijn krant te vullen met sensationele en schandalige verhalen. De eerste krant waarbij hij dit toepaste, had verhalen over moorden en chaos op de voorpagina. Later gaf Day ook artikelen over vreemde wezens op de maan uit. Het maakte Day niet uit of de verhalen in zijn krant wel of niet echt waren, zolang hij maar werd verkocht.

Laten we doorspoelen naar 2006: het internet was dé nieuwe manier om informatie te verspreiden en werd dan ook veelvuldig ingezet om nieuws te lezen en te delen. De term clickbait werd voor het eerst gebruikt in een blogpost geschreven door Jay Geiger. Hij beschreef elementen zoals titels en afbeeldingen die waren ontworpen om mensen op een link te laten klikken. Vaak was de content vervolgens niet zo interessant of shockerend als de titel je had doen geloven.

Clickbait wordt op verschillende platforms nog steeds veel gebruikt. Je komt waarschijnlijk dagelijks clickbait tegen.

Waar zie je clickbait?

Gebruik je het internet, dan is het heel waarschijnlijk dat je clickbait meerdere malen per dag tegenkomt. Clickbait-titels, -afbeeldingen en -video’s zijn te vinden op onder andere:

  • Nieuwssites;
  • YouTube;
  • TikTok;
  • Facebook;
  • Twitter;
  • Instagram;
  • Satirische sites;
  • Advertenties;
  • Startpagina’s.

Deze meme neemt YouTube over (REAL) (NOT CLICKBAIT)

Hebben we het over clickbait, dan denken veel mensen sneller aan video’s dan aan advertenties of artikelen. Dit komt door een meme die een tijd op (voornamelijk) YouTube rondging, waarin influencers hun video een titel die duidelijk clickbait was gaven en er vervolgens een versie van “(REAL) (NOT CLICKBAIT)” achter zetten. Denk bijvoorbeeld aan titels zoals:

  • Ik kocht een jetpack (real);
  • Peter Griffin gaat dood (NOT CLICKBAIT);
  • Het duurste huis in LA??? (REAL) (not clickbait).

Omdat deze manier van titels schrijven zo vaak werd gebruikt, gingen mensen het ook als grapje doen wanneer de titel verder heel normaal was, wat leidde tot titels als:

  • Een dag in mijn leven (not clickbait);
  • Make-up tutorial (real);
  • Dit eet ik in een dag (real) (not clickbait).

Clickbait en “fake news”

Clickbait trekt lezers en maakt bepaalde content populair, maar er zit ook een groot nadeel aan: fake news. Het internet staat vol met berichten die zijn geschreven met als doel sensationeel te zijn, maar die daardoor niet 100% waar zijn. Nepnieuws, dus. Fake news beïnvloedt de manier waarop mensen denken en zorgt ervoor dat we ons vertrouwen in de journalistiek, overheid of wetenschap verliezen. Het is daarom belangrijk om fake news en valse informatie te leren herkennen.

Hoe herken je fake news?

De vluchtigheid van sociale media maakt het moeilijk om altijd kritisch naar informatie te kijken. We oordelen eigenlijk zonder nadenken of we iets geloven of niet. Daardoor trappen we best snel in fake news, zeker als we er niet veel ervaring mee hebben. Gelukkig zijn er manieren om te controleren of iets echt waar is of niet. Zoek als je twijfelt altijd de antwoorden op de volgende vragen:

  • Wie heeft het bericht of artikel geplaatst?
    Dit moet een onafhankelijke bron zijn, anders is het waarschijnlijk fake news;
  • Heeft de schrijver/uitgever politieke, financiële of andere belangen?
    Is het antwoord op deze vraag ja, dan lees je waarschijnlijk fake news;
  • Wordt er op je emoties ingespeeld?
    Echt nieuws speelt (meestal) niet op emoties in, of heeft dit niet als doel;
  • Wordt er een autoriteit aangeroepen?
    Een autoriteit is een betrouwbare bron;
  • Welke bron is gebruikt?
    Wordt er geen autoriteit aangeroepen, dan kan een artikel nog steeds een betrouwbare bron hebben. Heeft het helemaal geen bron, dan is het waarschijnlijk fake news;
  • Worden er veel meningen gegeven of blijft het artikel bij de feiten?
    Echt nieuws gaat over het algemeen over feiten. De schrijver geeft zelf geen mening;
  • Kun je de informatie op andere (betrouwbare) websites verifiëren?
    Dat iets op Facebook staat, maakt het niet echt of nep. Maar als je de informatie nergens anders kunt vinden, is het hoogstwaarschijnlijk fake news.

Let op: ragebait wordt steeds vaker ingezet. Dit gebeurt niet alleen op sociale media, maar ook op nieuwssites.

Wat is ragebait?

Ragebait (of rage farming) is een term die refereert aan clickbait die specifiek is bedoeld om je boos te maken, nog voordat je iets leest of kijkt. In het nieuws wordt dit fenomeen steeds vaker gebruikt, meestal op een subtiele manier. Voorbeelden zijn:

  • Vast energiecontract opzeggen wordt duurder;
  • Ambtenaren gingen vorig jaar het vroegst met pensioen;
  • Milieudefensie: ‘Shell houdt zich niet aan vonnis in klimaatzaak’;
  • Waar blijft de waarschuwing op zonnebrandcrème?

Natuurlijk wordt ragebait niet alleen op nieuwssites ingezet. Vaak zijn voorbeelden op sociale media een stuk opvallender. Een blog titel geeft dan bijvoorbeeld een controversiële mening of benoemt feiten waarvan je weet dat ze niet kloppen.

Is clickbait altijd slecht?

Of clickbait goed of slecht is, verschilt erg. In het nieuws kan het bijvoorbeeld ook goed zijn, omdat meer mensen op een artikel klikken en daardoor de echte informatie in dat artikel sneller wordt verspreid. Toch heeft clickbait ook veel nadelen, want mensen lezen steeds minder vaak een volledige tekst. Zij zien de titel van een tekst en nemen die voor waar aan. Daarnaast werkt clickbait in advertenties en op sociale media mee aan het verspreiden van valse informatie.

Clickbait inzetten in je online marketingcampagne? Zo doe je het!

Het is mogelijk om clickbait in te zetten in je online marketingcampagne, bijvoorbeeld als je blogs schrijft. Verkoop je bedden, dan kun je bijvoorbeeld blogs met titels als “zo vind je het beste matras” of “je gelooft niet hoe dit kinderbed eruit ziet” gebruiken. Wel raden we af ragebait in te zetten. Mensen die al boos zijn voordat ze je blog lezen, zullen je producten of diensten waarschijnlijk niet kopen.

Zo kom je meer te weten over clickbait

Wil je meer weten over clickbait en online marketing? Neem dan contact met ons op via het directe nummer +31(0)229 763 561 of stuur een e-mail naar info@semwerkt.nl. Wij weten alles! (real) (not clickbait).

Meer weten?

Neem dan contact met ons op via het directe nummer +31(0)229 763 561
of stuur een e-mail naar info@semwerkt.nl. De experts van Semwerkt staan voor je klaar!